Το κωδωνοστάσιο του Αγίου Δημητρίου

Περιγραφή

Πρόκειται για ένα πέτρινο τριώροφο κτίσμα στην βόρειο-δυτική γωνιά του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου. Αποτελείται από εξαιρετικά επιμελημένους λίθους και διακρίνεται σε βάση, κυρίως σώμα και στέψη, με το κάθε επίπεδο να διαχωρίζεται από τα άλλα με διακοσμητική προεξέχουσα ταινία. Ο κάθε όροφος είναι διαφορετικής μορφής, με το ισόγειο να έχει σε κάθε πλευρά από ένα μεγάλο τοξωτό άνοιγμα. Στο νότιο άνοιγμα έχει τοποθετηθεί η βαριά σφυρήλατη πόρτα του προαυλίου και δίπλα της υπάρχει ένα παλιό μεταλλικό σήμαντρο. Στο πρώτο όροφο που βρίσκονται οι 4 καμπάνες του Ναού, τα ανοίγματα είναι και αυτά τοξωτά αλλά δίλοβα. Στο τελευταίο επίπεδο τα ορθογώνια ανοίγματα διαμορφώνονται στις γωνίες. Από την μορφή τους φαίνεται πως είχε γίνει πρόβλεψη για μελλοντική τοποθέτηση ωρολογίου.  Στη κορυφή του πέτρινου τρούλου έχει τοποθετηθεί λευκός μαρμάρινος σταυρός με ένα λουλούδι στην ανατολική πλευρά.

Ιστορικά Στοιχεία

Αντικατέστησε το παλιό καμπαναριό του Ναού, που βρισκόταν πάνω από τη θύρα της Εκκλησίας και ήταν μονόλοβο τοξωτό, παρόμοιο με αυτό της Ιεράς Μονής Δαδίου. Στη θέση του κτιρίου βρισκόταν από το 1880 το παρεκκλήσιο του Αγίου Λουκά που γκρεμίστηκε για την ανέγερση του κωδωνοστασίου. Στην Βόρεια όψη και κάτω από την ταινία που διαχωρίζει τον πρώτο από τον δεύτερο όροφο έχει κατασκευαστεί εξώγλυφος σταυρός με κεραίες και η ημερομηνία αποπεράτωσης του έργου 1894. Επιπλέον η εντοιχισμένη επιγραφή της ίδιας όψης μας δίνει το όνομα του τέκτονα:

ΕΠΟΠ. Ι

ΑΔΕΛΦΟΙ

ΙΩΑΝΝΗΣ.Ν.ΒΛΟΤΑΣ

Η παράδοση θέλει τη πρώτη καμπάνα να ράγισε, γεγονός που αποδόθηκε στην οργή του Αγίου Λουκά λόγω της κατεδάφισης του ομωνύμου παρεκκλησίου.  Γι αυτό το εκκλησάκι ξανά-χτίστηκε, στα δυτικά του προαυλίου, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα, και τοποθετήθηκε ξύλινο εικονοστάσι του Αγίου στην αρχική του θέση. Η νέα καμπάνα που έφτασε στο λιμάνι της Ιτέας στις 31/11/1898 με το πλοίο Κάϊτ, είναι κατασκευασμένη από ορείχαλκο και φέρει εσωτερική επένδυση από ασήμι. Το βάρος της ήταν 94 οκάδες (περίπου 120 κιλά) και κόστιζε 124 δραχμές και 10 λεπτά. Η παραλαβή της καθυστέρησε 16 ημέρες και γι αυτό προστέθηκε στην αξία τόκος υπερημερίας  35 λεπτών φτάνοντας το τελικό κόστος στις 124 δραχμές και 45 λεπτά. Η εν λόγω καμπάνα αποτελεί και το χαρακτηριστικό ηχητικό γνώρισμα του κωδωνοστασίου. Η αλυσίδα κινεί ολόκληρη την καμπάνα και όχι το γλωσσίδι όπως γίνεται με τους υπόλοιπους κώδωνες της πόλης, πράγμα που της προσδίδει διαφορετικό και ιδιαίτερα βαρύ ήχο. 

Η φωτογραφία με τίτλο “Το καμπαναριό τ’  Άι-Δημητριού” χρονολογείται στα 1980 και προέρχεται και από το βιβλίο του Δ.Λ.Τσιτσιπή.