Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών (Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία)

Η Μάχη του Δαδιού

28η Οκτωβρίου 1940

Ζήτω η 28η Οκτωβρίου 1940

Εορτασμός 28ης Οκτωβρίου 1940

Καθαρισμός πέτρινου γεφυριού Κομοπυλίου Δαδίου

Μετά τον καθαρισμό

Με πρωτοβουλία της Κοινότητος Αμφικλείας και με τη συμβολή του Δήμου Αμφικλείας-Ελατείας έγινε καθαρισμός του πέτρινου γεφυριού του Δαδιού στο Κομοπύλη από φερτά υλικά, όπως χώματα, κλαδιά, σκουπίδια και άλλα αντικείμενα, που η παρουσία τους εκεί προσέβαλε στο έπακρο το εμβληματικό αυτό Μνημείο της Πολιτισμικής Κληρονομιάς του Δαδιού.

Σύντομα το γεφύρι αυτό θα ελεγχθεί από ειδικούς για τη στατικότητά του, ώστε να χρησιμοποιείται με ασφάλεια από τους Δαδιώτες αγρότες της ευρυτέρας περιοχής των Άνω Καλυβίων Δαδίου. 

Πέραν, όμως, των παραπάνω ενεργειών θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούν οι αγρότες της περιοχής, που χρησιμοποιούν το γεφύρι για τις καθημερινές τους μετακινήσεις, ώστε να κρατούν τον περιβάλλοντα χώρο αυτού καθαρό από σκουπίδια, μπάζα και κλαδιά, καθώς και να αποφεύγουν τη διέλευση βαρέων οχημάτων πάνω από το γεφύρι αναλογιζόμενοι ότι αυτό είχε κατασκευασθεί από τους προγόνους τους με παλαιές προδιαγραφές και για μικρά φορτία.

Πριν τον καθαρισμό

Αναπλήρωση Προέδρου Κοινότητος Αμφικλείας

Η Ελάτεια στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13

 

Ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος (1912-1913) είχε για την Ελλάδα μικρές απώλειες αλλά μεγάλα εδαφικά κέρδη, ώστε να διπλασιάσει την έκτασή της. Ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος (1913) υπήρξε περισσότερο φονικός και καταστροφικός και ξεκίνησε αμέσως μετά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο.

“Πέτρα της Γύφτισσας”

Η “Πέτρα της Γύφτισσας” βρισκόταν άλλοτε στα “Ισώματα” κοντά στην πηγή “Φτελιά” και ήταν ένας λείος από τη μία μεριά βράχος ύψους σχεδόν 0,50μ. με ανθρώπινη φυσιογνωμία. Ουσιαστικά ήταν μία βάση με δύο τρύπες λαξευμένες στην κατεργασμένη πλευρά που χρησιμοποιούνταν για την τοποθέτηση αγάλματος. Η λέξη Γύφτος προέρχεται από το Αιγύπτιος και για το λόγο αυτό ο βράχος συνδέθηκε με την πόλη Παλαιές Θήβες ή Παλαιοθήβα της περιοχής όπου υπήρχε ναός της Αιγύπτιας Θεάς Ίσιδας. Ο τοπικός Θρύλος μας λέει:

Κάποτε ζούσε σε καταυλισμό της περιοχής μία Γύφτισσα μαζί με το μωρό παιδί της, αρκετά θρήσκα και θεοσεβούμενη που ακολουθούσε κατά γράμμα όλες τις θρησκευτικές παραδόσεις. Στη βαθειά της πίστη χρωστούσε τη σωτηρία του μωρού που είχε αρρωστήσει 3 φορές από επιδημίες που μάστιζαν το Δαδί και τα γύρω χωριά.  Μια μέρα λόγω της πενίας, πήρε τη στράτα που συνέδεε το Δαδί με την Βελίτσα για να πάει να ζητιανέψει και αφού διένυσε μεγάλη και ανηφορική απόσταση σταμάτησε στην πηγή Φτελιά να ξεκουραστεί αλλά και να σκουπίσει το μωρό που λερώθηκε. Όμως δεν είχε πάρει μαζί της τίποτα, ούτε ένα κουρέλι και ευθύς αμέσως γονάτισε και επικαλέστηκε τον Θεό να την βοηθήσει. Ο Θεός την άκουσε και της έριξε ένα ολομέταξο μαντήλι με κεντημένα πάνω του τον ήλιο με το φεγγάρι και τα άστρα. Η μάνα δέχτηκε με αγαλλίαση την Θεϊκή προσφορά, όμως όταν έσκυψε να πάρει το δώρο σκέφτηκε πως αντί να το λερώσει θα ήταν προτιμότερο να το πουλήσει στους πραματευτές για να εισπράξει τα χρήματα και στη συνέχεια έβγαλε από το ταγάρι της ένα κομμάτι ψωμί και με αυτό σκούπισε το μωρό. Η πράξη αυτή ήταν μεγάλο αμάρτημα και προκάλεσε την οργή του Θεού που τους καταράστηκε, αυτή να γίνει άγαλμα και το παιδί πέτρα, κατάρα που όντως εκπληρώθηκε.

Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Ελληνικόν Μέλλον” της Πέμπτης 28 Ιουνίου 1934. Δίπλα στην Πέτρα της Γύφτισσας ο αρχαιολόγος Ι. Ρίζος με τον ανταποκριτή της εφημερίδος Ν. Σκαλίγκο.

Στέργιος Λέφας 

Φοιτητής-Ερευνητής

Το Δαδί στους Βαλκανικούς Πολέμους

Στις 25 Σεπτεμβρίου 1912 η κυβέρνηση του Μαυροβουνίου κήρυξε τον πόλεμο στην Τουρκία και έτσι ξεκίνησε ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ των συμμαχικών δυνάμεων (Ελλάδος, Σερβίας, Βουλγαρίας, Μαυροβουνίου) και Τουρκίας. Η Ελλάδα εισήλθε στον πόλεμο στις 5 Οκτωβρίου του 1912.

Ο Ελληνικός Στρατός αριθμούσε 110.000 πεζούς και 1.000 ιππείς πολύ καλά εκπαιδευμένους με πολύ καλή πειθαρχία και καλό εξοπλισμό. Στις 18 Σεπτεμβρίου του 1912 με β.δ. εκλήθησαν στα όπλα οι κλάσεις εφέδρων των ετών 1900 ως 1910, καθώς και οι κλάσεις των εθνοφρουρών υπαξιωματικών και δεκανέων μέχρι το 1897 και όλοι οι έφεδροι υπολοχαγοί και ανθυπολοχαγοί μέχρι 51 ετών.

Από το Δαδί εκλήθησαν στα όπλα δέκα ηλικίες. Για αυτόν τον λόγο, στις 7 Οκτωβρίου 1912, μετά τη Θεία Λειτουργία τελέσθηκε δέηση στον Ιερό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου υπέρ της ευοδώσεως και επικρατήσεως των ελληνικών όπλων. Στη δέηση χοροστάτησε ο κλήρος του Δαδίου και παρευρέθησαν οι αρχές του τόπου, δημόσιοι υπάλληλοι, δημοδιδάσκαλοι, ελληνοδιδάσκαλοι και μαθητές των σχολείων του Δαδίου, Δημοτικού και Ελληνικού.

Οι πεσόντες των Βαλκανικών Πολέμων από το Δαδί ήταν:  «Καρβελάς Σταμάτης, Βήτας Πέτρος, Γκιώνης Νικόλαος, Παπαλιάκος Ιωάννης του Γ (εφονεύθη στις 24 Οκτωβρίου 1912 στο Σόροβατς), Ποδάρας Γεώργιος του Ι. (εφονεύθη στις 21 Ιουνίου 1913 στο Κιλκίς), Σαγιάς Δημήτριος (υπέκυψε από τραύμα στις 25 Ιουνίου 1913), Σταματόπουλος Δημήτριος, Στιβακτής Παναγιώτης του Ανδρέα (εφονεύθη στις 17 Ιουνίου 1913), Τσουρουπλής Λουκάς του Γεωργίου (εφονεύθη στις 4 Νοεμβρίου 1912 στα Κάμανα Φιλιππιάδος), Φλωράκος Νικόλαος του Αθ. (εφονεύθη στις 18 Ιουνίου 1913), Χρυσικός Ηλίας (εφονεύθη στις 13 Ιουλίου 1913 στη Τζουμαγιά), Γεώργαρις Λεωνίδας, Ζανιάς Φώτιος, Μουρτζίνης Γεώργιος, Πανάγου Ανδρέας, Παπακωνσταντίνου Δημήτριος, Παπαρούλιας Ευστάθιος, Σταματόπουλος Ιωάννης, Τσούτσος Λουκάς». (Τα στοιχεία των πεσόντων είναι από το βιβλίο του Χρήστου  Ενισλείδου, «Αμφίκλεια», 1938)