Φιλίστωρ Δαδίου Δρυμίας: Το μνημείο των πεσόντων στο Δαδί

Έπειτα από τη μάχη στα Δερβενάκια και την ήττα του Μαχμούτ Πασά (Δράμαλη) ο Χουρσίτ Πασάς της Λάρισας έδωσε εντολή στον Κιοσέ Μεχμέτ να μεταβεί στην Πελο-πόννησο, για να ενισχύσει τις δυνάμεις του Δράμαλη. Ο Κιοσέ Μεχμέτ φθάνοντας στην Ανατολική Χέρσο Ελλάδα μετέβη στα Σά-λωνα (Άμφισσα) και από εκεί μέσω του Κορινθιακού επεδίωξε να περάσει στην Πελοπόννησο. Πληροφορηθείς, όμως, ότι έρχεται προς το μέρος του ο Ανδρούτσος και ότι στις απέναντι ακτές της
Πελοποννήσου συγκεντρώνονταν ελληνικά στρατεύματα αποφάσισε να
επιστρέψει στην περιοχή της Γραβιάς, για να αποφύγει τον εγκλωβισμό του και στη συνέχεια να μεταβεί στην Πελοπόννησο μέσω της Αττικής και του ισθμού της Κορίνθου.

Ο Ανδρούτσος, ευρισκόμενος στην Αθήνα,παρακολουθούσε την πορεία του Κιοσέ Μεχμέτ και αποφάσισε να τον αναχαιτίσει στο Δαδί. Σε εφαρμογή του σχεδίου του έστειλε εκεί τον Γεώργιο Λεπενιώτη, τον Ιωάννη Κομποδαδίτη και τους αδελφούς Ευστάθιο και Μήνιο Κατσικογιάννη με τα
παλληκάρια τους, για να φτιάξουν
ταμπούρια στην περιοχή της Αγίας Μαρίνας Δαδιού. Ο ίδιος ο Ανδρούτσος έφθασε στο Δαδί στις 30 Οκτωβρίου και μετέβη αμέσως στην Αγία Μαρίνα, όπου τοποθέτησε τους
μαχητές του σε διάταξη μάχης. Μέσα στο
Δαδί κατείχε θέσεις ο Σαρρής με 300 Αθηναίους.

Την 1η Νοεμβρίου 1822 οι δυνάμεις του Ανδρούτσου συγκρούστηκαν με τον
στρατό του Κιοσέ Μεχμέτ δυνάμεως 12.000 ανδρών. Οι Τούρκοι βλέποντας
τους Έλληνες να κατέχουν διαφορετικές θέσεις επιτέθηκαν ταυτόχρονα στο
Δαδί με το ιππικό και στην Αγία Μαρίνα με τους πεζούς. Το ιππικό τους αφού εξουδετέρωσε τον Σαρρή κατευθύνθηκε στις θέσεις των Ελλήνων στην
Αγία Μαρίνα με σχέδιο εγκλωβισμού τους. Κατά τη διάρκεια της μάχης τα παλληκάρια του Ανδρούτσου βλέποντας ότι περικυκλώνονταν από το ιππικό των Τούρκων οπισθοχώρησαν στο μοναστήρι του Δαδιού. Ο Ανδρούτσος εξακολουθούσε να μάχεται έως ότου αντελήφθη τον κίνδυνο
και οπισθοχώρησε και αυτός στο μοναστήρι. Οι Τούρκοι επιτιθέμενοι κατέλαβαν το μοναστήρι, έπειτα από πολιορκία, και επιδόθηκαν σε σφαγές
και αιχμαλωσίες των εγκλείστων Ελλήνων, καθώς και σε βανδαλισμούς του
μοναστηριού. Δεν κατάφεραν, όμως, να συλλάβουν τον Οδυσσέα Ανδρούτσο.
Ο Κιοσέ Μεχμέτ ζήτησε από τον Ανδρούτσο την υποταγή των επαρχιών της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος Σαλώνων, Λειβαδιάς και Θηβών. Ο Ανδρούτσος του είπε ότι μόνο οι προεστοί αυτών των επαρχιών ήταν αρμόδιοι, για να υπογράψουν την προτεινομένη υποταγή και προς τούτο
ζήτησε από τον Κιοσέ Μεχμέτ ανακωχή δίδοντάς του ψεύτικη υπόσχεση ότι εάν υποχωρούσε με το στράτευμά του στο Ζητούνι (Λαμία) οι προεστοί θα
επέστρεφαν στους τόπους τους και έτσι θα μπορούσε να τους πείσει να αποδεχθούν την υποταγή των επαρχιών τους. Επιδίωξή του ήταν να
κερδίσει χρόνο, ώστε ο επερχόμενος χειμώνας να ανάγκαζε τον Κιοσέ
Μεχμέτ να ματαιώσει τη μετάβασή του στην Πελοπόννησο. Ο Τούρκος αξιωματικός δέχθηκε την ανακωχή και παίρνοντας ενέχυρα κάποιους απλούς χωρικούς που ο Ανδρούτσος τους είχε παρουσιάσει ως σημαντικούς άνδρες
των επαρχιών οπισθοχώρησε στην πεδιάδα του Σπερχειού ποταμού. Όμως ο
βίαιος θάνατος του Χουρσίτ Πασά, στις 30 Νοεμβρίου 1822, ανάγκασε τον
Κιοσέ Μεχμέτ να αποχωρήσει με το στράτευμά του από την περιοχή του Ζητουνίου με κατεύθυνση τη Λάρισα.

Η μάχη του Δαδιού ήταν σημαντική για την εξέλιξη της Επαναστάσεως,
διότι το τουρκικό στράτευμα απέτυχε να προελάσει στην Πελοπόννησο με
αποτέλεσμα ο Δράμαλης να μείνει αβοήθητος, αποδεκατισμένος και μη δυνάμενος να αντεπιτεθεί προς ανακατάληψη της Τριπολιτσάς, που ήταν και ο στρατηγικός στόχος της εκστρατείας του στην Πελοπόννησο, το καλοκαίρι του 1822.

Απόσπασμα από το έργο «Το παλιό ΔΑΔΙ» του Ιωάννου Παν. Σκορδά

Ο διασημότερος ξένος που επισκέφθηκε ποτέ το Δαδί είναι ασφαλώς ο Ζώρζ Κλεμανσώ. Η παραμονή του στην πόλη, παρότι σύντομη, ήταν αρκετή για να δει την καθημερινή ζωή σε ένα χωριό της Ελλάδας στα τέλη του 19 ου αιώνα, να γευτεί τη φιλοξενία των κατοίκων του, να ζήσει μαζί τους μια γιορτινή ημέρα, να ανακαλύψει στους κατοίκους κάτι από το μεγαλείο της ψυχής των αρχαίων Ελλήνων, που τόσο είχε μελετήσει, και τέλος να γράψει ένα από τα ωραιότερα άρθρα του, που έγινε πρωτοσέλιδο μεγάλης εφημερίδος της Γαλλίας με τίτλο το όνομα της πόλης, DADI.

Η άφιξη του Κλεμανσώ στο Δαδί έγινε το απόγευμα της 21ης Μαΐου του 1896, ημέρα γιορτής των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Ήταν ένα σημαντικό γεγονός για την πόλη και όχι μόνο, για το οποίο η εφημερίδα ΑΣΤΥ σε ανταπόκριση της από την πόλη έγραψε: «ΔΑΔΙΟΝ, 22 Μαΐου. Την κωμόπολή μας επεσκέφθη ο διάσημος πολιτευτής της Γαλλίας ο κ. Κλεμανσώ, αφιχθείς την 5 μ.μ. ώραν της χθές. Διανυκτέρευσαν ενταύθα, την δε 6ην πρωινήν ώραν ανεχώρησεν προπεμφθείς υφ’ όλου του εκλεκτού κόσμου. Ο κ. Κλεμανσώ ανεχώρησεν δι’ Αράχωβαν και εκείθεν θα μεταβή εις Δελφούς, αποκομίζει δε καλάς εντυπώσεις εκ του τόπου μας…».

Φιλίστωρ Δαδίου Δρυμίας

Δευτέρα 27 Απριλίου 2020

Το μνημείο των πεσόντων στο Δαδί

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου